Tara als naam en/of persoon
Tara als naam en/of persoon komt in verschillende culturen voor. We bespreken de Keltiche Tara en de Tara binnen het Boeddhisme en het Hindoeïsme.
Keltisch
Tara als heuvel. Ze was ooit het centrum van Ierland. De naam komt van Teamhair (Tara hill of Hill of Tara). In het Ierse Gaelic (Keltisch) (uitgesproken al týower) betekent het een heuvel, hoge plaats of toren. De heuvel van Tara ligt in de regio Meath, ten noordwesten van Dublin.
Er zijn op de heuvel monumenten zichtbaar en er zijn onzichtbare monumenten, die door luchtfotogeografie en geofysisch onderzoek zijn gevonden. Het gebied is zo’n 900 meter bij 400 meter groot. De Hill of Tara is belangrijk geweest door de hele geschreven geschiedenis van Ierland. Vanaf zo’n 3000 jaar voor Chr., tot zo 1843, toen Daniël O’Connel opriep tot afschaffing van de Act of Union, om hierdoor Ierland de wens om zelfstandig te worden kracht bij zetten. Het is een heilige heuvel, waar het Mythologische volk de Tuatha De Danann, heel veel vroeger woonden en de High Kings kroonden in het Hill fort. Later werd St. Patrick er een christen en ook werden de bezetters, ‘de Noormannen’ er verslagen. Er is een prachtig gedicht van Thomas Moore die de vergane glorie verteld van de Hill of Tara.
Boeddhisme
Tara in het Boeddhisme is eigenlijk een verzamelnaam voor een aantal bodhisattva’s die elk een ander aspect vertegenwoordigen van een bepaalde deugd. ‘Een Bodhisattva is een wezen (sattva) dat naar verlichting (bodhi) streeft en ook zelf een 'verlichtend wezen' is, een wezen dat heel actief anderen bijstaat op het pad naar Boeddhaschap.
De Tara’s zijn in het Boeddhisme de belangrijkste vrouwelijke Bodhisattva's. In het Tibetaans Boeddhisme (een vorm van het Mahayana Boedhisme) vertegenwoordigt Tara (in het Tibetaans Dölma) het moederlijke aspect van mededogen. Zij beschermt de mensen terwijl die de Oceaan van het Bestaan, de zee van leven en lijden, oversteken. Het wordt gezegd dat haar liefde voor de mens groter en sterker is dan een liefde van een moeder voor haar kinderen. De naam ‘Tara’, afkomstig van het woord ‘tri’ betekent in het Sanskriet als zelfstandig naamwoord, ‘ster’, en betekent als werkwoord ‘oversteken’.
Tara belichaamt veel van de kwaliteiten van het vrouwelijke principe. Ze is bekend als de Moeder van Barmhartigheid en mededogen. Ze is de bron, het vrouwelijke aspect van het universum, die geboorte geeft aan warmte, mededogen en vrijstelling van slecht karma zoals ervaren door gewone wezens in een cyclische bestaan. Ze verwekt, voedt, lacht naar de vitaliteit van de schepping, en heeft sympathie voor alle levende wezens, zoals een moeder doet voor haar kinderen. Ze is bekend als de "moeder van bevrijding”, en vertegenwoordigt de deugden van het succes in werk en prestaties. Het verhaal over de oorsprong van Tara, volgens het Tara Tantra, vertelt dat Tara als een koningsdochter geboren werd en een hele spirituele en gepassioneerde prinses was. Ze was zeer spiritueel en bracht regelmatig offers en bad veel. De monniken vertelden haar dat zij daarom voor haar zouden bidden om als man herboren te worden om zo het boeddhisme verder te verspreiden. Volgens het verhaal heeft zij daarop geantwoord dat er geen mannelijk of vrouwelijk bestaat omdat eigenlijk niets echt bestaat en dat zij gewoon vrouwelijk wilde blijven en anderen wilde dienen totdat iedereen de verlichting ervaren had.’
Tara heeft 21 verschijningsvormen in diverse kleuren, waarvan de Witte en de Groene de oudste en de bekendste zijn. Zowel de Witte als de Groene Tara zijn ontstaan uit een traan van Avalo kiteshvara. Beiden worden zodoende als zijn partners beschouwd.
Als Groene Tara biedt ze hulp en bescherming tegen alle ongelukkige omstandigheden die men kan tegenkomen in de samsarisch wereld. Groene Tara (Syamatara of Harit Tara) wordt beschouwd als beschermster tegen alle gevaren, spontaan helpende handeling vanuit het medeleven met alle levende wezens. Haar kleur is groen, de lotus in haar hand is blauwe halfgeopend (nilotpala). Soms zijn er twee lotussen. De groene Tara is de meest dynamische manifestatie. Het groen staat voor jeugd, kracht en activiteit. Ze wordt in de kunst ook vaak als een jonge vrouw met een speels en iets ondeugende karakter gemoduleerd. Ze is een godin van de actie, de Boeddha van verlichte activiteit.
Als Witte Tara geeft zij uitdrukking moederlijk medelijden en biedt genezing aan wezens die gekwetst of gewond, lichamelijk of psychisch. Ze geldt als belichaming van moederliefde. De witte Tara heeft de capaciteit om diegene die haar aanroepen te beschermen en van leed, gevaar en angsten en hen hiervan tevens te verlossen. Ze symboliseert het wijsheid aspect. De Witte Tara (Sitatara of Svetatara) is gemakkelijk te herkennen aan de zeven ogen in hoofd, handpalmen en voetzolen. Ze symboliseren het vermogen in alle regionen van de wereld leed waar te nemen. Daarom is zij de meest vereerde beschermgodin. Meestal houdt ze in haar linkerhand een drievoudige lotus vast, als teken van haar reinheid. En met haar rechterhand maakt ze het gebaar van het aanbieden van gunsten. De witte Tara wordt ook wel de moeder van alle Boeddha’s genoemd. Het wit staat voor reinheid en waarheid. In de kunst wordt deze Tara als een lichamelijk rijpe en volwassen en wijze vrouw met volle borsten afgebeeld. De Witte Tara staat voor compassie, lang leven, genezing en rust, ook wel bekend als The Wish-fulfilling Wheel of Cintachakra.
Als Rode Tara leert ze ons bewust te discrimineren over gecreëerde verschijnselen, en hoe ruwe verlangen om te zetten in mededogen en liefde. De Rode Tara, van het felle aspect van het magnetiseren van alle goede dingen.
Als Blauwe Tara wordt ze een beschermer in de Nyingma lijn, die uitdrukking geeft aan een woeste, toornige, vrouwelijke energie. Als je daarop een beroep doet, worden alle Dharmic obstakels vernietigd en wekt ze veel geluk en een snelle spirituele ontwaking op. De Blauwe Tara staat in verband met transmutatie van woede.
De Zwarte Tara staat in verband met macht.
De Gele Tara wordt geassocieerd met rijkdom en welvaart
De Cittamani Tara, een vorm van Tara bedreven op het niveau van de Hoogste Yoga Tantra in de Gelug school van het Tibetaans boeddhisme. Geschilderd wordt ze vaak samengevoegd met Groene Tara.
Anders dan andere vruchtbaarheids-godinnen wordt Tara vooral benaderd als een beschermster en behoedster van leven. Tara heeft ook haar eigen mantra: Om tare tuttare ture swaha. De mantra van ‘Witte Tara’ of ‘Dölkar’, de verschijningsvorm van Tara die lang leven en gezondheid representeert: Om tare tuttare ture mama ayurjnana punye pushting svaha.
Hindoeïsme
De godin Tara komt daarnaast ook voor in het Hindoeïstische geloof. In het Hindoeïstisch geloof worden veel goden en godinnen gezien als vertegenwoordigers of aspecten van het goddelijke, van God. Hierin is de godin Tara één van de tien godinnen van grote wijsheid (de tien Mahavidyas) waarin Devi tot uitdrukking komt. Devi is de personificatie van de vrouwelijke kant van de God, ze is de moedergodin.
Tara vertegenwoordigt de compassie. Aangezien Tara in Sanskriet ‘ster’ betekent en een ster wordt gezien als een prachtig, oneindig ontbrandend iets, is Tara in de basis de absolute, niet te doven honger, die al het leven voortdrijft. Tara is de ster van de aspiratie, de muze die ons langs het creatieve pad leidt. Tara wordt ook gezien als een manifestatie van Kali, de Koningin van de tijd, Kali is het destructieve creatieve aspect van Devi; Kali is het vurige aspect van Devi. Kali wordt gezien als de vernietiger van slechte geesten en de beschermer van gelovigen.
In de Hindoeïstische mythologie is Tara de vrouw van Brihaspati (de god van magie en gebed en symbool voor de planeet Jupiter). Ze werd ontvoerd door Chandra (een god geassocieerd met de maan, deze god wordt ook wel Soma genoemd). Na een strijd dwong Brahma (de schepper, één van de drie oppergoden) Chandra om haar terug te geven, maar ze was al zwanger van Budhavara (de god geassocieerd met de planeet Mercurius).
Tara is Perzisch voor kroon. In het Latijn is dat vertaald als tiara.